ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το θεατρικό αυτό έργο αναφέρεται στο απαράμιλλο θάρρος των Σουλιωτών και Σουλιωτισσών ενάντια στον Αλή Πασά γύρω στο 1800. Μετά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες του τούρκου αρχηγού να καταλάβει τα χωριά που αντιστέκονταν ακόμη με ηρωισμό, ο ίδιος προτείνει μία συνθηκολόγηση μαζί τους. Τους υπόσχεται να τους αφήσει ελεύθερους να φύγουν αρκεί να του παραδώσουν τα πολεμοφόδια τους. Έτσι οι Σουλιώτες χωρισμένοι σε τρεις ομάδες αναχωρούν. Ο πασάς όμως θέλοντας να τιμωρήσει τους οπλαρχηγούς για τη σθεναρή τους αντίσταση και για να περάσει ένα μήνυμα προσωπικής  δύναμης στην οθωμανική αυτοκρατορία, δεν κρατά το λόγο του και επιτίθεται στις ομάδες κατά την έξοδό τους.

Αυτό που επακολούθησε είναι και το κύριο θέμα του έργου, που προσπαθεί μέσα από ηρωικούς χαρακτήρες, να δείξει στο θεατή  την συναισθηματική κλιμάκωση που τους οδήγησε στην αυτοκτονία προκειμένου να πέσουν στα χέρια του εχθρού.

Ο Φώτος, ένα μικρό αγόρι που έχει ως τώρα μεγαλώσει με σκληρή πειθαρχία, ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι του μαζί με τη μητέρα του, μα αντί να οδηγηθεί στο δρόμο προς τη σωτηρία, καταλήγει στο γκρεμό του Ζαλόγγου μαζί με αλλά γυναικόπαιδα. Η θεία του η Δέσπω δεν έχει καλύτερη τύχη. Ταμπουρωμένη μέσα στο κάστρο του Δημουλά μαζί με άλλες γυναίκες αυτοπυρπολείται. Όσο για τον καλόγερο Σαμουήλ, κάνει το ίδιο, στο μοναστήρι στο Κούγκι.

Όλη ανθρωπότητα, παρακολουθεί με αμείωτο θαυμασμό αυτές τις ελληνικές ηρωικές προσωπικότητες που έδωσαν στον πόλεμο μία άλλη διάσταση.

ΡΟΛΟΙ-ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Λενιώ

Φώτος

Κίτσος

Σουλιώτης 1,2

Σουλιώτισσα 1,2

Τούρκος 1, 2

Δέσπω

Κόρη 1,2

Νύφη

Σαμουήλ

Άντρας 1,2

 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Αφήγηση -εισαγωγή

Τρίτη φορά που ο Αλή πασάς πηγαίνει να υποτάξει

το Σούλι που το ζώνουνε, θεόρατοι οι βράχοι.

Φαντάζει κάστρο απόρθητο στα μάτια του εχθρού

κι έγινε πονοκέφαλος του τούρκου αρχηγού.

Γι αυτό συνθηκολόγησε, με όλους τους Σουλιώτες

να φύγουνε ελεύθεροι, να κλείσουνε τις πόρτες.

Να πάρουνε μαζί τους ολόκληρο το βιος

μαζί με τη βοήθεια που δίνει ο Θεός.

Έτσι τους υποσχέθηκε, πως δεν θα τους πειράξει

αρκεί τα σχέδιά του να κάνουν όλοι,  πράξη.

Μαζέψαν οι Σουλιώτες τα λίγα πράγματα τους

και κλείσανε τις θύμησες στα άδεια σπιτικά τους...

Γυαλί στον ήλιο

Γυαλί στον ήλιο

Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο για την επέτειο της 25^ης Μαρτίου. Η ιδιαιτερότητά του είναι πως « δένει» την επανάσταση, τον ξεσηκωμό και τις αιματηρές μάχες με την ομορφιά της παράδοσής μας.

« Ο Τρελαντώνης», ο ήρωας της συγγραφέως Πηνελόπης Δέλτα είναι ένα ατίθασο αγόρι που κάνει συνεχώς σκανταλιές. Ζει με την οικογένειά του μία όμορφη εποχή, σ ένα σπίτι που σήμερα θα το ονομάζαμε λαογραφικό μουσείο.

Ένα σπίτι με σκαλιστά έπιπλα, υφαντές κουβέρτες, περίτεχνη διακόσμηση και απαράμιλλης ομορφιάς λεπτοδουλεμένα εργόχειρα.

Ο Τρελαντώνης, χαίρεται τη ζωή μέσα απ το παιχνίδι, συντροφιά με τα τρία του αδέρφια. Μεγαλώνει έχοντας ευγενικά πρότυπα. Στην τσέπη του βρίσκεται πάντα ένα κομμάτι από γυαλί που δεν αποχωρίζεται ποτέ.

Μέσα απ αυτό ξεπήδησαν αργότερα οι όμορφες εικόνες και όταν ενηλικιώθηκε ίδρυσε ένα μουσείο που έφερε το όνομά του: Αντώνιος Μπενάκης.

Αρκετά χρόνια μετά ( το 2018) ένα κορίτσι, η Βγενιώ, κόρη του φύλακα του μουσείου, περνά πολλές ώρες μέσα σ αυτό. Γίνεται η ξεναγός του Στρατή, ενός αγοριού, που τυχαία επισκέπτεται το μουσείο.

Ο Στρατής, θαμπώνεται κι ενθουσιάζεται με τα εκθέματα σαν να τα βλέπει μέσα απ’ το τριγωνικό γυαλί του ιδιοκτήτη του μουσείου.

Η μαγεία, όμως αυτή χάνεται όταν φτάνουν με τη Βγενιώ μπροστά στα πολεμικά εκθέματα. Όπλα και γιαταγάνια κοσμούν αυτή την πτέρυγα του  μουσείου. Μόνο που ο Στρατής αρνείται να τα ωραιοποιήσει έστω και μέσα από το μαγικό γυαλάκι. Τότε η Βγενιώ του εξιστορεί ένα παραμύθι του 1821 με σκοπό να του δείξει πως ακόμη και μέσα από τον πόλεμο μπορούν να γεννηθούν όμορφες εικόνες.

Ένα παραμύθι που μέσα από τις στάχτες ευωδιάζει την ομορφιά μιας άλλης εποχής.

Ήρωες και ηρωίδες της επανάστασης μπαίνουν μέσα στην εξιστόρηση της Βγενιώς. Αλλά και απλοί άνθρωποι, όπως το άγνωστο παλικάρι και η μητέρα του. Κι ενώ ο γιος-πολεμιστής περιγράφει στα γράμματά του τη φρίκη του πολέμου, εκείνη του απαντά μ’ έναν μοναδικό τρόπο. Του δείχνει την όμορφη πλευρά της ζωής που συνεχίζεται έστω και κάτω από δύσκολες συνθήκες.

Του στέλνει λοιπόν αντί για γράμματα, κεντήματα, μιας και δεν ξέρει να γράφει.

Στα κεντήματά της βάζει πρόσωπα και γεγονότα γνωστά, τα οποία λειτουργούν σαν το γυαλί του Τρελαντώνη.

Μέσα απ αυτά ο πολεμιστής του δίκιου θυμάται πως η ζωή είναι όμορφη κι αξίζει να τη ζεις έστω κι αν πρέπει να πολεμήσεις γι’αυτήν.

 Ρόλοι για 34 παιδιά

12 κορίτσια

Πηνελόπη Δέλτα

Αλεξάνδρα

Μπουλουδιά

Λαϊκή παράδοση

Βγενιώ

Επανάσταση

Μπουμπουλίνα

Μαυρογένους

Μάνα

Νύφη (κέντημα)

2 κρυσταλλάκια

22 αγόρια

Τρελαντώνης

Αλέξανδρος

Στρατής

3 κρυσταλλάκια

6 παιδιά εκθέματα

Παπάς

Γιος

4 παιδιά- κρυφό σχολειό

1 γαμπρός – κέντημα, πλαισιώνεται απ’ την Αντώνη και τα αδέρφια

1 παιδί – καράβι ( κέντημα) , πλαισιώνεται απ’ τα παιδιά κρυσταλλάκια

1 παιδί – πουκάμισο ( κέντημα) πλαισιώνεται απ’τα παιδιά κρυφό σχολειό

1 παιδί – γαρύφαλλο ( κέντημα) , πλαισιώνεται απ’ τα παιδιά εκθέματα

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ..

Πηνελόπη Δέλτα

Αυτός ήταν ο Αντώνης

το ατίθασο αγόρι

που όταν πια μεγάλωσε

έφτιαξε περιβόλι.

Μόνο που δεν το γέμισε

με άνθη και φυτά

αλλά με αντικείμενα

από εποχή παλιά.

Μάζεψε όλα τα όμορφα

που βλεπε στο γυαλί

μέσα σ’ ένα μουσείο

με τέχνη λαϊκή.

Και σαν περιβολάρης

έριξε τη σπορά

και φύτρωσε ένα δέντρο

με τόση ομορφιά.

Αυτό είναι το μουσείο

του Αντώνιου Μπενάκη

φύτρωσε μες τον τόπο μας

σαν νέο βλασταράκι.

Για να το δείτε πιο καλά

κρατάτε ένα γυαλί

θα νιώσετε πως βρίσκεστε

σε άλλη εποχή.

 ...................................................................

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η χώρα μας! Η Ελλάδα μας! Ξεκίνησε από την αρχαιότητα και έφτασε ως το σήμερα. Όμορφη η πορεία της στο χρόνο. Μα και βασανισμένη. Έζησε πολέμους, γνώρισε κατακτητές, καταπατήθηκε, μάτωσε, δοξάστηκε και επιβίωσε. Παρέμεινε όρθια γιατί έκρυβε μία δύναμη. Μία δύναμη βαθιά μέσα στα θεμέλια της, στις ρίζες του λαού της, στην παράδοση της. Κάθε τόπος, κάθε σπιθαμή από το χώμα της, κρύβει την ιστορία της. Ας γνωρίσουμε αυτή τη δύναμη, πού πηγάζει από το χώμα το ελληνικό. Ας πάμε ένα περίπατο στα πολύ παλιά χρόνια να κάνουμε όπως θα έλεγαν και οι παλιοί ένα σεργιάνι στην παράδοση.

Πρόκειται για ένα έργο που απέχει από τον πόλεμο και μεταφέρει στα παιδιά μας το κλίμα εκείνης της εποχής, απαλλαγμένο από τα αιματηρά γεγονότα. Περιγράφει απλές σκηνές της καθημερινής ζωής με στόχο να μυήσει τα μικρά παιδιά στην παράδοσή μας που περιλαμβάνει συνήθειες, ασχολίες, κεντήματα, παιχνίδια, μουσική, χορούς και  τραγούδια  απαράμιλλης ομορφιάς και απλότητας

Διάρθρωση του έργου…

Το έργο χωρίζεται σε 5 σκηνές:

1η σκηνή: Τα κορίτσια στη βρύση-6 παιδιά (6 κορίτσια )

2η σκηνή: Τα παλιά επαγγέλματα -4 παιδιά (4 αγόρια)

3η σκηνή: Το γεφύρι της Άρτας- 9 παιδιά (7 αγόρια και 2 κορίτσια)

4η σκηνή: τα παλιά εργόχειρα -5 παιδιά (5 κορίτσια)

5η σκηνή: Τα παραδοσιακά παιχνίδια-12 παιδιά (7 αγόρια και 5 κορίτσια
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Κορίτσι 1

Μία δροσερή πηγή,

στο κέντρο στην πλατεία,

δέχονταν  καθημερινά

μεγάλη… « πελατεία».

Έρχονταν οι κοπέλες

Με τα σταμνιά στον ώμο,

πολλές φορές περπάταγαν

πολύ μεγάλο δρόμο.

Κορίτσι 2

Στάμνες φτιαγμένες με πηλό,

 δοχεία στολισμένα,

με όμορφα λουλούδια

 πάνω ζωγραφισμένα.

Το γούστο, το μεράκι

 δεν λείπανε  από κει.

Του Έλληνα να μαρτυρούν

 Την τόση αισθητική.

Κορίτσι 3

Σαν  έφταναν στη βρύση

 κορίτσια όλο χαρά,

 γεμίζανε  τις στάμνες,

 μπαίνοντας στη σειρά.

ΜΕ ΟΠΛΟ ΕΝΑ ΠΙΝΕΛΟ

«Με όπλο ένα πινέλο»

Εισαγωγή

Ιστορικοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες συνέβαλαν ο καθένας με την ιδιότητά του και το ταλέντο του στο να διασωθούν οι μνήμες από την ελληνική επανάσταση του 1821.

Ένας απ ‘ αυτούς  ήταν και ο ζωγράφος Θεόφιλος.

Το έργο δεν αποσκοπεί στην εξιστόρηση των γεγονότων αλλά στο να βοηθήσει να δούμε αυτά, μέσα από ένα άλλο πρίσμα, αυτό της καλλιτεχνικής έκφρασης.

Θα ξεκινήσουμε από την αρχή της ζωής του ώστε να κατανοήσουμε τους λόγους που τον ώθησαν να ζωγραφίζει σκηνές και πρόσωπα της ελληνικής επανάστασης.

Μεγαλώνοντας σε ένα μικρό χωριό, παιδί μιας πολυμελούς και φτωχής οικογένειας πολύ γρήγορα κατάλαβε πως το σχολείο και η μόρφωση δεν είναι ο αγαπημένος του στόχος στη ζωή. Ψάχνοντας μέσα του πολύ βαθιά ανακάλυψε τα «θέλω» του και με οποιοδήποτε μέσο και τίμημα αποφάσισε να τα ακολουθήσει. Με υλικά της φύσης και απλά μέσα ζωγράφιζε τους πίνακες του , όχι με σκοπό τα κέρδος.

Δούλευε για ένα πιάτο φαγητό. Κι αυτό του αρκούσε. Ιδιόρρυθμος, και διατηρώντας μία παιδικότητα στη ζωή και στα έργα του μας άφησε μια κληρονομιά απαράμιλλης ομορφιάς με πλήθος λαογραφικά στοιχεία.

Μέσα στο έργο θα ξεπηδήσουν οι μοίρες που θα του χαρίσουν το ταλέντο του, οι γονείς του που μοχθούν για το καλό του και τέλος οι ήρωες της επανάστασης που θα του χαρίσουν δώρα. επειδή χάρη σ’αυτόν οι μνήμες τους έμειναν ζωντανές μέχρι σήμερα.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ...

Αφηγητής 1

Μεγάλωνε ο Θεόφιλος

 με φτώχιες, με στερήσεις

 για τα σπουδαία της ζωής

δεν έψαχνε απαντήσεις.

Δεν έπαιζε όπως τα άλλα

 του τόπου τα παιδιά

 αμπάριζα, σκλαβάκια

 αγάλματα, τζαμιά.

Ζωγράφιζε μονάχα

 σε πέτρες, σε λιθάρια

 λουλούδια και πουλιά

 μικρούλικα σκαθάρια.

Αφηγητής 2

Τον τράβηξε η μάνα του

 έτσι με το στανιό.

 Σαν όλα τα παιδάκια

να πάει στο σχολειό.

Να πάρει με τα γράμματα

 της γνώσης εισιτήριο

 όμως για κείνον το σχολειό

 ήταν φρικτό μαρτύριο.

Φεύγουν μαζί  οι αφηγητές 1 και 2. Η μάνα χτενίζει τον Θεόφιλο, του δίνει μία τσάντα στους ώμους και τον τραβά απ’το χέρι. Εκείνος αντιστέκεται. Φεύγουν απ’τη σκηνή.

Η ΦΙΛΙΑ ΔΕΝ ΞΕΡΕΙ ΑΠΟ ΠΟΛΕΜΟ

«Η ΦΙΛΙΑ ΔΕΝ ΞΕΡΕΙ ΑΠΟ ΠΟΛΕΜΟ…»

Υπόθεση

Ο Γιάννης είναι ένα παιδί που ζει με τους γονείς του, στα μέσα της τούρκικης σκλαβιάς. Η μητέρα του, η κυρά-Λένη, αναγκάζεται να ζυμώνει κάθε μέρα φρέσκο ψωμί για τον Αγά και τον ανάπηρο γιο του.

Σε αντάλλαγμα αυτός, τους δίνει λίγο φαγητό.

Ο Γιάννης, πηγαίνει κάθε μέρα το ψωμί, στον τούρκικο οντά. Γνωρίζεται με το γιο του Αγά, τον Χασάν και αναπτύσσεται ανάμεσά τους μία άδολη, παιδική φιλία. Μέσα απ τη φιλία αυτή, γεννιούνται συναισθήματα, και υιοθετούνται στάσεις για τη ζωή. Όταν όμως το μάθει ο Αγάς πως ο γιος του κάνει παρέα με  σκλάβους, ξεσπάει την οργή του και διαλύει τη φιλία αυτή. Θα καταφέρουν τα παιδιά, να του αλλάξουν γνώμη; Θα καταφέρει η φιλία να νικήσει τον πόλεμο;

Ρόλοι-κοστούμια (ενδεικτικά)

Για 30 παιδιά

-Γιάννης-παραδοσιακή στολή

-15 αφηγητές (μπλε και άσπρα ρούχα)

-Κυρά –Λένη (μακριά φούστα, πουκάμισο, ποδιά)

-3 γειτόνισσες (μακριές φούστες, άσπρα πουκάμισα, μαντήλια στο κεφάλι)

-Γιώργης (στολή τσολιά η μαύρη βράκα, άσπρο πουκάμισο και γιλέκο)

-Αγάς (κόκκινη βράκα, πουκάμισο, μακριά αμάνικη  καζάκα, σαρίκι)

-Τουρκόπουλο (ανάλογη στολή με τον Αγά και δεκανίκια )

-7 παιδιά-φίλοι του Γιάννη (παραδοσιακές στολές)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ...

Μουσική 2

                                                                                           1^η γειτόνισσα

Αχ κυρά Λένη μου καλή,

τον κόπο δε λυπάσαι;

σηκώνεσαι απ το χάραμα

 τις νύχτες δεν κοιμάσαι

2^η γειτόνισσα

Για να χει ο τούρκος ο Αγάς

 φρέσκο ψωμί να τρώει

κι εσύ όλες τις πίκρες σου

 τις δένεις… κομπολόι!

3^η γειτόνισσα

Μόνο για μια μπουκιά ψωμί

 κάνεις τόση δουλειά

για να χει αυτός κι ο γιος του

 όλα τους τα καλά.

Κυρά Λένη

Μα μη μιλάτε έτσι

 είν άνθρωποι κι αυτοί!

Τι φταίει το παιδί του

για τη σκλαβιά αυτή;

 .................................................................